Zaburzenia ze spektrum autyzmu charakteryzują się różnorodnymi objawami, które mogą być mylone z innego rodzaju problemami psychicznymi lub rozwojowymi. Odpowiednio wczesna diagnoza ASD umożliwia wdrożenie dopasowanej terapii i wsparcia, które pozwoli danej osobie lepiej radzić sobie w społeczeństwie, a także z własnymi emocjami. Kluczowym badaniem w zakresie diagnozowania spektrum autyzmu jest test ADOS-2. Przedstawiamy najważniejsze informacje na jego temat.
Co to jest ADOS-2?
Diagnoza ADOS-2 to specjalistyczne, ustandaryzowane, wieloetapowe badanie, uznawane za najbardziej kompleksowe, a także najdokładniej opracowane w zakresie diagnozy zaburzeń spektrum autyzmu. Jego pierwsza wersja została stworzona w 1989 roku przez międzynarodową grupę specjalistów w dziedzinie psychologii i psychiatrii, w skład której wchodzili m.in. Michael Rutter oraz Catherine Lord. Zaktualizowany i ulepszony standard, który został nazwany ADOS-2, został opublikowany w 2012 roku i jest powszechnie stosowany przez diagnostów na całym świecie. Diagnoza spektrum autyzmu u dzieci tą metodą jest przeprowadzana również w ZINTEGROWANI Centrum Diagnozy i Terapii.
Badanie ADOS-2 – na czym polega?
To, na czym polega badanie ADOS-2, zależy od wieku pacjenta. Głównym elementem jest spotkanie i rozmowa z psychologiem-diagnostą, w której badany jest obserwowany pod kątem występowania ewentualnych zaburzeń. W przypadku dzieci interakcja, jakiej wymaga badanie ADOS-2, polega głównie na wspólnej zabawie małego pacjenta ze specjalistą. Starsze dzieci oraz osoby dorosłe odbywają z psychologiem rozmowę na różne tematy. Jej przebieg, a także interpretacja są jednak ustandaryzowane. Specjalista ma za zadanie skłaniać pacjenta do określonych zachowań społecznych, aby móc ocenić, czy i jak bardzo odbiegają one od normy. Oceniana jest m.in. wyobraźnia, komunikacja, czy wzajemność interakcji.
Diagnoza spektrum autyzmu może być tą metodą przeprowadzana już od ukończenia pierwszego roku życia u dziecka. Specjaliści wykorzystują różne moduły dostosowane do wieku pacjenta, które różnią się stopniem zaawansowania, a także oceny badania. Dzięki temu specjalista jest w stanie dokładnie ustalić, w jaki sposób powinna przebiegać diagnoza spektrum autyzmu, a także może ocenić uzyskane wyniki na podstawie rzetelnych, wiarygodnych danych, nie zaś jedynie na podstawie własnej interpretacji.
W diagnozie spektrum autyzmu, zanim zrobimy test ADOS-2, ważnym elementem jest szczegółowy wywiad rozwojowy oraz wyniki dotychczasowych badań psychologicznych, dzięki czemu specjalista z ZINTEGROWANI Centrum Diagnozy i Terapii będzie miał pełniejszy obraz pacjenta. To przełoży się na rzetelność naszej diagnozy. Po przeprowadzonym teście odbywa się jeszcze jedno spotkanie, w czasie którego omawiane są wyniki, specjalista informuje, czy zaburzenia ze spektrum autyzmu zostały stwierdzone oraz jakie jest nasilenie cech spektrum. Ważnym punktem są rekomendacje dotyczące dalszego postępowania – terapii czy edukacji.
Diagnoza spektrum autyzmu – kiedy warto się na nią zdecydować?
Z reguły zanim rodzice decydują się na zdobycie większej ilości informacji o ADOS-2, zastanawiają się nad tym, kiedy w ogóle warto przeprowadzić diagnozę. Nie ma uniwersalnej odpowiedzi na to, kiedy jest odpowiedni moment. Przede wszystkim, im szybciej dziecko ze spektrum autyzmu zostanie zdiagnozowane, tym lepiej dla jego rozwoju oraz funkcjonowania w społeczeństwie w przyszłości. Po profesjonalnej diagnozie można wdrożyć takie środki, jak specjalistyczne terapie, treningi umiejętności społecznych, działania edukacyjne czy też, w razie potrzeby, środki farmakologiczne. Spektrum autyzmu u dorosłych może być trudniejsze do zdiagnozowania, ponieważ dorośli pacjenci potrafią lepiej maskować swoje objawy oraz niejednokrotnie spotykają się z błędnymi diagnozami, wskazującymi na innego rodzaju zaburzenia. Powoduje to, że droga do odnalezienia i wdrożenia środków, jakie polepszą jakość życia, może być znacznie dłuższa niż u dzieci.
