Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, czyli ADHD oraz zaburzenia ze spektrum autyzmu, ASD, są stosunkowo dobrze znane w społecznej świadomości i duża część rodziców ma świadomość tego, że mogą dotyczyć również ich dzieci. Wciąż niewielu z nich zdaje sobie jednak sprawę z tego, że możliwe jest ich współwystępowanie. Przedstawiamy, na czym polega podwójna diagnoza ADHD i spektrum autyzmu. Zobacz, czy ADHD i spektrum autyzmu mogą współwystępować.
Co to znaczy „podwójna diagnoza”?
Szacuje się, że w Polsce może być nawet ok. 400 tysięcy osób zmagających się z zaburzeniami ze spektrum autyzmu oraz nawet ponad 2 razy więcej cierpiących na ADHD. Sprawia to, że każdego roku dziesiątki tysięcy dzieci oraz w mniejszej mierze również dorosłych trafia do specjalistów, gdzie stawiana jest diagnoza. Powszechnym problemem w naszym kraju jest jednak to, że wciąż jest ona wydawana błędnie.
W praktyce bowiem objawy ADHD oraz spektrum autyzmu bywają ze sobą mylone, szczególnie, gdy pacjent nie trafia do specjalistycznego centrum diagnozy. Po rozpoznaniu danych objawów, automatycznie są one przypisywane do ADHD bądź spektrum, bez dalszej analizy zachowania danej osoby. Występowanie jednego z nich nie oznacza jednak, że występować nie może również drugie z zaburzeń.
W takim przypadku możemy mówić o tzw. podwójnej diagnozie ADHD i spektrum. Problem ten według specjalistów jest mocno niedoszacowany, ponieważ zaburzenia te, wbrew pozorom, współwystępują bardzo często i może to dotyczyć nawet ponad 50% diagnozowanych przypadków.
Czy ADHD i spektrum autyzmu mogą występować razem?
W sytuacji, kiedy ADHD i spektrum występują razem, mówimy o tzw. AuDHD. Oznacza to, że diagnozowana osoba wykazuje cechy występujące zarówno w zaburzeniach ze spektrum autyzmu, jak i ADHD. Mogą one występować jednocześnie, ponieważ ich neurobiologiczna podstawa jest w znacznej mierze wspólna, co powoduje wspomniane już podobieństwo oraz nakładanie się objawów. Z tego powodu odpowiednie zdiagnozowanie pacjenta staje się tak trudne. Zachęcamy do tego, aby zarówno diagnoza ADHD u dzieci, jak i diagnoza spektrum autyzmu przeprowadzona była przez doświadczonych specjalistów. W Warszawie jest to możliwe w ZINTEGROWANI Centrum Diagnozy i Terapii.
Objawy ADHD i spektrum
Tak jak ma to miejsce w przypadku pojedynczej diagnozy, tak też ADHD i autyzm razem mogą odbijać się praktycznie na każdym aspekcie życia pacjenta – od jego rozwoju, po funkcjonowanie w społeczeństwie. W wielu z nich objawy zaburzeń łączą się ze sobą lub występują naprzemiennie.
Pod względem kontaktów społecznych osoba z AuDHD może mieć trudności z rozumieniem i przestrzeganiem norm społecznych zarówno z powodu niezrozumienia emocji innych ludzi, czy gestów, charakterystycznego dla spektrum autyzmu, jak i impulsywności oraz nadpobudliwości występujących przy ADHD. Z jednej strony osoba, u której postawiona została diagnoza ADHD i spektrum może w sposób impulsywny dążyć do nowych bodźców, z drugiej zaś, niektórych z nich za wszelką cenę unikać. Przeplatać ze sobą mogą się również epizody nadekspresyjności z problemami w wyrażaniu swoich uczuć i emocji. Podobnie sprawa wygląda z nauką i skupieniem – może to być dla pacjenta zarówno problematyczne, jak też może on wykazywać ponadprzeciętne zdolności skupienia na jednej, schematycznej czynności i jej powtarzaniu.
Nie ma wątpliwości, że zachowania te stanowią duże wyzwanie zarówno dla samej osoby diagnozowanej, jak i jej bliskich. Poprawna diagnoza jest dopiero początkiem drogi do zdrowego i satysfakcjonującego funkcjonowania w społeczeństwie oraz życiu codziennym.
FAQ
Czy ADHD i spektrum autyzmu mogą występować jednocześnie?
Jest to możliwe, że spektrum autyzmu oraz ADHD mogą występować jednocześnie. Badania pokazują, że może to dotyczyć nawet kilkudziesięciu procent diagnozowanych osób. Osoba zmagająca się z obydwoma zaburzeniami przejawia zachowania charakterystyczne dla obydwu z nich, mogą one pokrywać się ze sobą lub mieszać.
Jakie są wspólne objawy ADHD i spektrum autyzmu?
Wspólne objawy ADHD i spektrum autyzmu to m.in. trudności w koncentracji, interakcjach społecznych, nadwrażliwość sensoryczna, czy problemy w kontaktach społecznych. Z tego powodu niekiedy zaburzenia te są ze sobą mylone lub stawia się diagnozę jedynie jednego z nich, nie biorąc pod uwagę drugiego.
