Specjaliści często podkreślają to, jak ważne jest odpowiednio wczesne zdiagnozowanie zaburzeń ze spektrum autyzmu. Im szybciej wdrożone zostanie specjalistyczne wsparcie, tym większa szansa dla danej osoby na satysfakcjonujące dla siebie i bezpieczne funkcjonowanie w codziennym życiu rodzinnym, zawodowym i społecznym. Przedstawiamy, jaka jest rola psychoterapeuty w pracy z osobami ze spektrum autyzmu oraz dlaczego psychoterapia w spektrum autyzmu jest tak istotna.
Na czym polegają zaburzenia ze spektrum autyzmu?
Zaburzenia ze spektrum autyzmu mają zróżnicowany charakter i wpływają na niemal każdy obszar funkcjonowania osoby w spektrum. Z tego powodu mogą w znaczący sposób utrudniać jego aktywność zarówno w najbliższym otoczeniu, jak też w szerszym ujęciu społecznym – w szkole, czy w przyszłości w pracy.
Duża część objawów dotyczy kwestii rozwojowych – np. w zakresie rozwoju motorycznego, czy komunikacyjnego. W związku z tym szybka diagnoza zaburzeń pozwala na zminimalizowanie wpływu ASD i pracę z dzieckiem, aby było ono lepiej przystosowane do samodzielnego, dorosłego życia. Z tego powodu terapia autyzmu u dorosłych bywa znacznie trudniejsza niż u dzieci, gdy zaburzenia zostaną wykryte na wczesnym etapie życia. Oprócz tego osoby ze spektrum autyzmu mają trudności z regulowaniem emocji, cechują się nadwrażliwością sensoryczną, co również przekłada się na problemy w relacjach społecznych, a nawet w rozumieniu zasad, które nimi rządzą. Początkowo specjalistami, którzy odgrywają zatem największą rolę dla osób z tego rodzaju zaburzeniami, są diagności, u których przeprowadzana jest diagnoza spektrum autyzmu u dzieci.
Jak psychoterapia wspiera osoby ze spektrum autyzmu?
Po zdiagnozowaniu kluczowe staje się wdrożenie działań mających na celu wsparcie rozwoju i integracji społecznej. Najważniejsza jest w tym zakresie psychoterapia u dzieci bądź też psychoterapia dla dorosłych, jeśli do diagnozy nie doszło w wieku dziecięcym. Najczęściej wdrażana jest terapia behawioralna. W jej trakcie modyfikowane są działania dziecka poprzez wzmacnianie pożądanych zachowań i redukcję tych niepożądanych. Pacjent uczy się skutecznej komunikacji oraz umiejętności społecznych. Psychoterapia dzieci w spektrum autyzmu obejmuje również terapię zajęciową oraz sensoryczną, w czasie której pracuje się nad umiejętnościami motorycznymi oraz wrażliwością sensoryczną. W przypadku problemów z nawiązywaniem relacji z innymi ludźmi terapeuta może zdecydować o konieczności wdrożenia treningu umiejętności społecznych.
Oprócz tego, że istotna jest praca z samą osobą w spektrum autyzmu, ważne jest też wsparcie jej najbliższych. Psychoterapia w spektrum autyzmu to nie wszystko. Specjaliści oferują wsparcie także rodzicom lub opiekunom. Dzięki temu osoby z najbliższego otoczenia mogą lepiej zrozumieć zachowania osoby neuroróżnorodnej, co powoduje, że są w stanie lepiej wspierać ją w codziennych zmaganiach.
