Rozwód lub separacja rodziców to jedno z najbardziej stresujących wydarzeń w życiu dziecka. Choć jest to trudne doświadczenie, odpowiednie podejście rodziców i wsparcie emocjonalne mogą złagodzić jego negatywne skutki.
Wpływ rozwodu/separacji na dziecko
Wpływ ten zależy od wieku dziecka, jego temperamentu, stylu wychowawczego rodziców i dynamiki relacji w rodzinie. Dzieci mogą przejawiać różne reakcje emocjonalne i behawioralne, w tym:
- Reakcje emocjonalne:
- Smutek i żal: dzieci mogą odczuwać stratę związku rodziców jako „koniec rodziny”.
- Złość: często pojawia się wobec jednego lub obojga rodziców.
- Poczucie winy: młodsze dzieci mogą myśleć, że rozwód jest ich winą.
- Lęk: niepewność co do przyszłości, np. kto się nimi zajmie.
- Ulga: jeśli wcześniej w domu dochodziło do konfliktów lub przemocy.
- Reakcje behawioralne:
- Problemy z zachowaniem (np. agresja, wycofanie społeczne).
- Trudności w nauce lub spadek koncentracji.
- Regresja (np. moczenie nocne u młodszych dzieci).
- Ucieczki z domu lub bunt w przypadku starszych dzieci.
- Długoterminowe skutki:
- Trudności w budowaniu zaufania w relacjach w dorosłości.
- Obawy przed własnym związkiem małżeńskim.
- Możliwość rozwoju problemów emocjonalnych (np. depresji, lęków).
Jeśli po kilku miesiącach od rozwodu sytuacja pogarsza się zamiast poprawiać, może to być znak, że dziecko ma objawy depresji, lęku lub złości i potrzebuje dodatkowego wsparcia. Należy zwrócić szczególną uwagę na poniższe sygnały:
- problemy ze snem
- słaba koncentracja
- kłopoty w szkole
- nadużywanie narkotyków lub alkoholu
- samookaleczenie, cięcie się lub zaburzenia odżywiania
- częste wybuchy złości lub przemocy
- wycofanie się od bliskich
- brak zainteresowania ulubionymi zajęciami
Czynniki łagodzące negatywne skutki rozwodu
- Współpraca rodziców:
- Minimalizowanie konfliktów przy dziecku.
- Wspólne podejmowanie decyzji dotyczących dziecka.
- Stałość i rutyna:
- Zapewnienie stabilnego harmonogramu życia (np. czas spędzany z obojgiem rodziców).
- Wspierające relacje:
- Utrzymanie silnych więzi z obojgiem rodziców.
- Wsparcie ze strony innych bliskich, np. dziadków.
- Edukacja dziecka o sytuacji:
- Wyjaśnienie, że rozwód nie jest jego winą.
- Unikanie szczegółów konfliktu między rodzicami.
- Wsparcie emocjonalne:
- Otwarte rozmowy o emocjach dziecka.
- Udział w terapii rodzinnej lub indywidualnej.
Jak wspierać dziecko w trakcie rozwodu/separacji?
Przede wszystkim należy wyjaśnić sytuację dziecku, że rodzice nie będą już razem ale nadal je kochają. Język powinien być dostosowany do wieku dziecka. Jeśli dziecko nie jest pewne, o co zapytać, można zrobić „pudełko pytań”. Dzięki temu będzie mógł wrzucić pytanie do pudełka, gdy tylko jakieś przyjdzie mu do głowy. Następnie trzeba zarezerwować czas na udzielenie odpowiedzi.
Należy podkreślić, że rozwód nie zmienia jego relacji z obojgiem rodziców. Nie obwiniajmy drugiego rodzica za zaistniałą sytuację. Dzieci muszą wiedzieć, że kochanie i bycie blisko obojga rodziców jest w porządku.
W dziecku pojawi się wiele emocji, trzeba uważnie go wysłuchać, pozwolić mu wyrazić wszystkie swoje uczucia, nawet te negatywne i zaopiekować się nimi. Empatyczne rozmowy pomogą dziecku radzić sobie z emocjami.
Ważne jest unikanie alienacji rodzicielskiej, czyli zniechęcania dziecka do drugiego rodzica. Trzeba wyjaśnić dziecku, jak będzie wyglądać jego życie po rozwodzie (np. gdzie będzie mieszkać, jak często będzie widywać drugiego rodzica).
Chociaż dobrze jest, aby dzieci uczyły się elastyczności, dostosowanie się do wielu nowych okoliczności naraz może być bardzo trudne. Pomóż swoim dzieciom dostosować się do zmian, zapewniając im jak najwięcej stabilności i struktury w codziennym życiu.
Wsparcie profesjonalne
Terapie podczas rozwodu rodziców powinny być dostosowane do indywidualnych potrzeb dziecka i rodziców. Wspólna praca nad emocjami, komunikacją i organizacją życia rodzinnego po rozwodzie może zminimalizować stres oraz umożliwić wszystkim członkom rodziny lepsze przystosowanie się do nowej sytuacji.
- Terapia rodzinna
Pomaga wszystkim członkom rodziny poradzić sobie z emocjami i konfliktami.
- Terapia indywidualna dla dziecka
Wsparcie dziecka w wyrażaniu emocji takich jak smutek, złość czy lęk, pomoc w budowaniu poczucia bezpieczeństwa i stabilności oraz nauka strategii radzenia sobie ze stresem i niepewnością.
- Terapia indywidualna dla rodziców
- Terapia poznawczo-behawioralna: Praca nad negatywnymi myślami i przekonaniami dotyczącymi rozwodu.
- Poradnictwo rodzicielskie: Nauka technik wychowawczych i budowania wspierającej atmosfery dla dziecka. Zrozumienie wpływu rozwodu na dziecko i unikanie działań, które mogą mu zaszkodzić (np. manipulacji emocjonalnej, alienacji rodzicielskiej).
- Psychoedukacja dla rodziców i dzieci
- Zrozumienie przez dziecko i rodziców emocji, jakie mogą się pojawić w trakcie rozwodu.
- Nauka sposobów radzenia sobie z trudnościami wynikającymi z separacji.
- Uświadomienie rodzicom, jakie działania mogą zaszkodzić dziecku i jak ich unikać.
- Warsztaty i grupy wsparcia dla rodziców
- Pomoc w radzeniu sobie z nową rolą rodzicielską po rozwodzie.
- Nauka skutecznej współpracy w wychowywaniu dziecka pomimo konfliktów.
- Wymiana doświadczeń z innymi rodzicami w podobnej sytuacji.
Rozwód lub separacja to trudny proces, ale dzieci mogą przez niego przejść stosunkowo bezpiecznie, jeśli rodzice zapewnią im miłość, stabilność i wsparcie emocjonalne. Kluczowe jest unikanie konfliktów przy dziecku, wspólne podejmowanie decyzji i korzystanie z pomocy specjalistów, gdy zajdzie taka potrzeba.
Nasza oferta
Kontakt
Telefon
Adres
ul. Korfantego 58
01-496 Warszawa
Godziny otwarcia
Pon. - Pt. 06:00 – 21:00
Sob. 07:00 – 21:00
