Zaburzenia ze spektrum autyzmu obejmują szereg zaburzeń neurorozwojowych, mogących przejawiać się objawami dotyczącymi sfery komunikacji, interakcji społecznych, regulacji emocji, czy wrażliwości sensorycznej. Naukowcy wciąż badają, jakie są przyczyny spektrum autyzmu. Wśród czynników, które mogą mieć potencjalnie największy wpływ, wymienia się przesłanki genetyczne. Przedstawiamy informacje na temat tego, jak dziedziczność wpływa na występowanie zaburzeń ze spektrum autyzmu.

Jakie są przyczyny spektrum autyzmu?

To, skąd się bierze spektrum autyzmu, jest od lat badane przez naukowców. Nadal w temacie tym pozostaje wiele niewiadomych i pytań, na które brakuje odpowiedzi. Pewne jest, że nie istnieje jedyna przyczyna bezpośrednio prowadząca do występowania zaburzeń. Najczęściej dochodzi do nakładania się na siebie kilku okoliczności, sprzyjających ich powstawaniu. Czynniki genetyczne łączą się z uwarunkowaniami środowiskowymi. Wśród pozagenetycznych przyczyn powstawania zaburzeń ze spektrum autyzmu można wyróżnić m.in.:

Niską wagę urodzeniową,
Infekcje wirusowe w czasie ciąży,
Wpływ niektórych leków na organizm matki w czasie ciąży,
Ciążę mnogą,
Wcześniactwo.

Zaburzenia ze spektrum autyzmu są wrodzone czy nabyte?

Czy autyzm może być nabyty? Uważa się, że są to zaburzenia wrodzone. Nie oznacza to jednak, że istnieje jeden gen odpowiedzialny za zaburzenia ze spektrum autyzmu. Nawet występowanie poszczególnych mutacji genetycznych nie wiąże się ze 100-procentową pewnością zaistnienia problemu. Mogą one jedynie wpływać na ryzyko, które z kolei może zwiększać się poprzez nałożenie się na to wymienionych wyżej czynników środowiskowych, dotyczących np. przebiegu ciąży. Wciąż brak jednak precyzyjnej odpowiedzi na to, które z nich mają największy wpływ. Połączenie się tych czynników również może jedynie zwiększać prawdopodobieństwo powstania zaburzeń ze spektrum autyzmu, nie jest zaś ich jedyną i bezpośrednią przyczyną.

Z tego powodu należy stwierdzić, że zaburzeń ze spektrum autyzmu nie da się nabyć. Trudno też winić rodziców za ich powstanie, ponieważ uniknięcie większości czynników środowiskowych nie jest możliwe, gdyż wiążą się one z sytuacjami losowymi. Z tego powodu bardzo ważne jest także wsparcie dla rodziców dzieci autystycznych i psychoterapia dla dzieci zmagających się z zaburzeniami. Wczesna diagnoza spektrum autyzmu u dzieci jest w stanie znacząco przyczynić się do poprawy jakości życia zarówno malucha, jak i rodziców oraz wspomaga prawidłowy rozwój i przystosowanie do funkcjonowania w społeczeństwie.

Dziedziczenie zaburzeń ze spektrum autyzmu

Rodzice często poszukują odpowiedzi na takie pytania, jak po kim dziedziczy się autyzm czy kto przekazuje gen autyzmu. Ta sprawa również nie jest jednoznaczna i wciąż pozostaje przedmiotem badań. Z całą pewnością można stwierdzić, że geny odpowiedzialne za powstawanie zaburzeń mogą być przekazywane zarówno przez matkę, jak i przez ojca. Należy jednak jeszcze raz podkreślić, że nie ma jednego genu autyzmu. Wśród jego przyczyn wymienić można wiele różnorodnych mutacji oraz wariantów genów. Obecna wiedza naukowa nie pozwala przewidzieć, czy dany zestaw genów będzie odpowiedzialny za powstanie zaburzeń ze spektrum autyzmu. Nie istnieją w związku z tym żadne badania czy testy genetyczne, które pozwoliłyby na przewidzenie tego, czy problem wystąpi u dziecka, jeszcze przed jego urodzeniem.

Naukowcy na ten moment wskazują na nawet ok. 30 genów mogących przyczyniać się do powstawania zaburzeń ze spektrum autyzmu. Są wśród nich zestawy genów znajdujące się w chromosomie, 3, 4, 7 czy 11. Oprócz tego istotny może być zespół łamliwego chromosomu X oraz inne choroby genetyczne rodziców. W związku z tym, to, skąd się bierze autyzm u dzieci, pozostanie przedmiotem badań naukowców jeszcze przez wiele kolejnych lat.